Patron

Święty Jacek Odrowąż

 

Obok Matki Bożej Piekarskiej oraz Świętej Barbary jest głównym patronem Archidiecezji Katowickiej, a w 2008 roku został obrany za patrona Nadzwyczajnych szafarzy.

Św. Jacek Odrowąż-Wojtkowicz herbu Odrowąż, urodził się w Kamieniu Śląskim na Opolszczyźnie w 1183 roku. Był krewnym biskupa krakowskiego Iwo Odrowąża. Za przyczyną owego biskupa zostali do Polski sprowadzeni oo. Dominikanie, Jacek zaś został kanonikiem kapituły krakowskiej. Założyciel Zakonu Kaznodziejskiego: św. Dominik pragnął, aby Polacy również wstąpili w szeregi „psów Pana”. Do tej zaszczytnej służby zostali wydelegowani św. Jacek oraz bł. Czesław Odrowąż (także jeden z patronów archidiecezji katowickiej).
Ich to jako ostatnich obłóczył osobiście św. Dominik w 1221. Dostali oni zadanie zakładania nowych klasztorów, otrzymali oni kościół św. Trójcy w Krakowie, gdzie utworzono pierwszą prowincję polską. Z niej to św. Jacek został przeniesiony w 1228 do kapituły generalnej.

Dzięki żarliwej pracy św. Jacka utworzono nowe klasztory w Gdańsku, Chełmnie oraz Elblągu, a następnie w Toruniu, Rydze i Królewcu. Święty dominikanin poszedł również na wschód, aby ewangelizować Ruś. Po wielu licznych dziełach służących rozprzestrzenianiu się Zakonu Kaznodziejskiego w Polsce i Europie św. Jacek w dzień Wniebowzięcia NMP 15 sierpnia 1257 roku oddał swą duszę w ręce Pana.

Św. Jacek zmarł w opinii świętości, stąd bardzo szybko rozpoczął się Jego proces beatyfikacyjny. Wyniesienie do chwały ołtarzy miało miejsce w 1527 roku za pontyfikatu Klemensa VII, a kanonizacja odbyła się 17 sierpnia 1594 roku w Rzymie, za papieża Klemensa VIII. W tym dniu też obchodzimy jego liturgiczne wspomnienie, które w naszej metropolii ma rangę uroczystości. Grób św. Jacka znajduje się w barokowej kaplicy krakowskiego kościoła dominikanów p.w. Trójcy Przenajświętszej.

Ciekawym jest również to, iż figura świętego Jacka jako jedynego polskiego świętego została umieszczona na kolumnadzie Berniniego w Watykanie. Papież Innocenty XI w 1686 ustanowił Go patronem Litwy, jest on również patronem ludzi, którym grozi utonięcie.

Wokół świętego krąży też wiele legend. Jedną z nich jest ta, która wyjaśnia, dlaczego św. Jacek przedstawiany jest jako dominikanin trzymający w jednej ręce monstrancję z Najświętszym Sakramentem, a w drugiej figurę Maryi. Otóż podczas napadu Tatarów na Kijów św. Jacek nie chcąc, aby zbezczeszczono Chrystusa eucharystycznego wyjął z tabernakulum monstrancję i zaczął uciekać. W tej samej chwili z figury Matki Bożej, którą obdarzał wielką czcią, począł dobywać się głos kobiety, która miała mu powiedzieć, iż „Jej Syna zabiera, a Ją chce zostawić?”. Św. Jacek zmartwił się, bowiem figura była bardzo ciężka. Maryja jednak obiecała, co okazało się prawdą, że potężna rzeźba stała się lekka tak, że św. Jacek przeniósł zarówno Najświętsza Hostię, jak i figurę Matki Bożej w bezpieczne miejsce do Krakowa.